Maalinta Jacaylka 14 febraayo iyo Caqiidadeeda ku xidhiidhsan wax ka baro.

Waa la yaab in maalin walbaa aragno dad muslin ah oo hadan dhagaha ka fureysanaya diinta illaah ka raaliga yahay oo reer magaalnimo mooday caasinta illaah oo raacaya wax aan diinta islaamka aheyn

( ومن يبتغ غير الإسلام دينا فلن يقبل منه وهو في الآخرة من الخاسرين ) ( آل عمران : 85 ) .

Nabigeena Muxamadna si weyn uga digay inaan ku dayano Yuhuud iyo Masiixiyo waxaana muuqata in arintii ay ku socoto siduu Nabiga siiban NNKH horey u sheegay oo dad badan maanta ilbaxnimo moodeen in ay racaan umaddo kale

Aritaasna waxaa si sahlan gacan weyn uga geestay Saxaafada caalami ahaan isu furantay iyo dad dhaqaale xoog leh ku qaata ku faafinta dhaqamada reer galbeedka umaddaha muslinka ah ,haba ugu ugu horeeyaan kuwa loo yaqaan ururada Bulshada ama hey,adaha xuquuqda insaanka

Hadaba waxaan uga gol lee yahay waxaa si aada usoo badanaayo dabaal dagyo ku gaar ahaa reer galbeedka oo ay diin ahaan ama dhaqan ahaan u aamin san yihiin oo loo labisaayo labis Caalimi ah taasoo si sahlan loogu gudbiyay dad muslimiin ah balse aan wax ka garaneynin diinta islaamka.sida waxa loo yaqaan Ciida Jaceylka

Waxaa iga su,aal ah CIIDDA JACEYLKA waa maxay?!Yaase dhaqan ahaan ma diin ahaan iska leh oo xagey ka bilaabatay?!!a

Waaxaa ciidaase lahaan jiray Boqortooyadii Roomaanka xeligii ka horeeyay intii aysan noqon Masiixiyada oo ay ugu dabaaldagi jireen waxa ay u yaqaaneen Jaceylkii illaah,

sidoo kalana markii Masiixiyada dhulkii Roomaanka gaartay waxaa halkiisii kasii socday dabaaldagaas iyo Ciiddaas loo yaqaan CIIDA JACEYLKA hase yeeshee waxey Masiixiyada siiyeen macno cusub oo ah

Xuska Shuhadadii Jacelka waxaana jira wax yaabo badan oo khuraafaad ah oo ay aaminsan yihiin.

Waxaana daliil u ah in ciidaas tahay dhaqan ku gaar ah ku aan muslinka aheyn in Boobkii Katooliga uu u doortay 14febraayo noqoto xeliga loo dabaaldagaayo taasoo ku beegan sida ay aaminsan yihiin inuu geeriyooday Baadari ay ku sheegaan inuu Shahiid ahaa oo geeriyooday 14feb270 miilaadiyada ,

soow Boobka illaah uma ah kuwa dabaal dagaayo Ciida Jaceylka maadaama uu u sharciyeeyayweyneynta maalinkaas,illahna waxa uu kitaabkiiisa ku cadeeyay in kuwa ku raaca waxa ay shaciyeeyaan baadariyada ku raaca in ay ka dhigteen illaah

( اتخذوا أحبارهم ورهبانهم أرباباًَ من دون الله )

Waxaa ka mid ah waxyaabaha ciidaan sida gaarka u xiiseeyaan

1- Muujinta farxad sidii in ay ciidaan u tahay oo kale ciid illaah amray

2- Isdhaafsiga ubaxyada

gadgaduudan ama xerashada dhar gaduudan taaso astaan u ah Jaceylkii ay Roomaanku aaminsanaayeen ama xormeynta shuhadada jaceylka sida ay aaminsan yihiin Masiixiyada

3- Faafinta waraaqo hambalyo ah oo ciidaas lagu xusaayo qaarkoodna waxaa ku sawiran suurada wiil yar oo laba baal leh oo sida gamuun iyo qaanso leh taasoo ah astaan kale oo tuseysa caqiidadii mushrikiintii Roomaanka oo ay u yaqaaneen wiilkaas Illaahii Jaceylka

4- Waxaa caan ah maalmahaas is dhaafsi hadalo xambaarsan shukaansi ama gabayo jaceylka ku saabsan,qaarkoodna waxaa ku sawiran naag qosleysa,ama magaca Baadarigii ay aaminsanaayeen Masiixiyada shahiidkii Jaceylka

5- Xaflado iyo dhafrid habeenkaas ayadoo la tumaanayo
Hababa siduu qof Muslin ah ugu dabaaldagi karaa Ciid markeedii hore ka timid Mushrikiintii Roomaanka oo ku weyneen jireen shikigii ay aaminsanaayeena

( إنه من يشرك بالله فقد حرم الله عليه الجنة ومأواه النار وما للظالمين من أنصار ) المائدة/72 .

Ciidaas waxa ay xambaarsan tahay wax uu san caqliga fiyoow rumeysan karin aa ah in Dhurwaa nuujiyay ninkii aasaasay Magaaladii Room

Waxaa kaloo ciidaas asal u ahaa in la goowraco eey maalinta dabaaldageeda iyo waxyaabo kale islmarkaana ku daraan dhiigooda caano oo loogu meyro laba nin oo dhalin yara

Waxaa sidoo kale astaan qofka muslinka ah ku waansamo ugu filan in maalintaas ay tahay maalin la xusaayo Baadari Katoolik ah sidee hadaba muslin ugu banaan tahay ka qeyb galka iyo xuska Ciidaas

Soow la macno ma ah adigoo aaminsan inuu illaah raalika yahay sharcina ka dhigay Ciidaas?,maxaa yeeelay umadda muslinka ah malaha waxa aan laba Ciid aheyn,ciidaasna waxaa asal ahaan iska lahaa Mushrikiin markii dambana waxaa ay noqotay Ciid ay Masiixyda leedahay oo sharci u ah waxaana shareecada islaamka xaaraan ku ah in muslim gaalo isku ekeysiiyo oo uu la Ciiddo,hadii uu kudaydo muslim waxaa ugu yaraan uu ku dhacay dambi weyn haduusanba ku galoobin

( من تشبه بقوم فهو منهم ) ( أخرجه أحمد 2/50 وأبو داود 4021 ) قال شيخ الإسلام : ( هذا الحديث أقل أحواله أن يقتضي تحريم التشبه بهم وإن كان ظاهره يقتضي كفر المتشبه بهم كما في قوله تعالى ( ومن يتولهم منكم فإنه منهم ) ( الاقتضاء 1/314 ) .

Waxaa dhici karta dadka qaar markii ay aqriyaan maqaalkan in ay yiraahdaan waxa uu diidan yahay Jaceylka,arintaasna sax ma aha, jaceylka nimankankaan gaalada ah ku baaqayaan waa in la xalaaleeyo tumashada ee ulama jeedaan jaceyl dhexmaro labada sharciga isku qabtaa

Shareecad islaamka waxa ay si gaar ah uga hadashay raxmada iyo kalgaceylka uu illaah ku dhaxbeeray labada isqabta,waxay kaloo ka hadhay shareecad in dadka muslimiinta ah is jeclaadaan illaah dartiis,waxy kaloo intaas ka hor nagu boorisay in aan illaah jeclaano sidoo kalana rasuulkiisa oon ka sari mariyo jaceylada kale oo dhan

　

( والذي نفسي بيده ، لا تدخلوا الجنة حتى تؤمنوا ولا تؤمنوا حتى تحابوا ، أولا أدلكم على شيء إذا فعلتموه تحاببتم ، أفشوا السلام بينكم ) رواه مسلم / 54 .

Jaceylka islaamka sheegay wuu ka sareeyaa jaceyl nin iyo naag uun ku kooban ama jaceylka beenta ah ee gabdho badan ku waayeen mustaqbalkoodii aduun

Baraarujin:waxaa badatay waayahan in dadka qaar ku doodaan in ay lagama maar maan tahay in labada isguur saneysaa jaceyl mudo ku wada socdaan oo jaceylka dhabta ah yahay kan ka horeeya guurka arintasna waxaa hubaal ah in maanta dad badan ku baraarugeen oo xataa darasaad lagu sameeyay labada guurka ka hor saaxiibnimo ku wada socotaa hadiiba ay dhacdo in ay ios guursadaan in guurkooda fashil ku dambeeyo 88% oo kuwa ku guuleesta in guri jaceyl kuwada jira ay ka yar yihiin 12%,haka dhanka kale daraasaadkaas cadeeyeen in guurka waalidka iyo gabadha lagala hadlo xaalafda guurka marka go,aankeeda cad yahay uu najaxo ugu yaraan70% sida ku cadaatay daraasad ay sameysay Jaamacada Qaahira

Waxaan ku soo gaba gabeynayaa in wadamada reer galbeedka ee buunbuuniya arintan ku saabsan Ciidda Jaceylka ayba yihiin kuwa ugu daran maanta ee ku tuta xuquuqda haweenka marka xaas noqdaan ka dib oo maah maaha hooda waxaa ka mid ah(maalinta guurka ugu horeysa waa maalinta jaceylka ugu dambeysa) waxa ayna cadeeyeen daraasaad ay soo saareen hey,adaha amniga gaar aahaan wadanka mareykanka sanadkii 1987 79% raga xaasaska leh gaaraacaan dumarkoodaa

Sidoo kalana daraasad uu soo saray Xafiiska mareykanka u qaabilsan daaweyna cudurada nafsiga 17% haweenka soo gala isbitaalada xafiiskaas xaaladaha aadka u daran yihiin dumar ragoodoo dhibaatoo jirdil ah u geesteen

Waxaan xasuusinayaa aqris tayaasha in ay dib u xasuustaan warbixintii ugu dambeysay ee la soo saaray sanaki tagay 2007 maalintii haweenka taasoo ugu yaab badneyd in sadax maalin oo kasta wadanka Farasa qabriga la geeyo qof dumar ah uu gacantiisa ku dilay saaxiibkeed ama ninkeediia

Hadii allaah idmo waxaan maqaal labaad ka soo qori doonaa waxa ay culimada
muslimiinta ka yiraahden ciidaas

waxaa soo diyaariyay calinuur xoogsade
calixoogsade@hotmail.com